sản phẩm nhựa

Ở đâu cũng có thể thấy dáng hình chiếc ghế nhựa quen thuộc. Ấy vậy mà lại lọt top những món nội thất của thế kỷ.

Mới đây, trang New York Times công bố danh sách 25 chiếc ghế tiêu biểu trong 100 năm qua, được lựa chọn bởi một nhóm 6 chuyên gia trong các lĩnh vực: thiết kế, kiến trúc và nghệ thuật. Chiếc ghế gây chú ý nhất lại là một chiếc ghế nhựa, có tên gọi là monobloc. Đây cũng chính là chiếc ghế nhựa “huyền thoại” xuất hiện ở khắp Việt Nam, từ hàng bia cho đến những quán vỉa hè, bình dân…

Ghế nhựa monobloc rất quen thuộc với tất cả mọi người.

Ghế nhựa đơn giản, rẻ và tiện

Nguồn gốc của monobloc vẫn còn là một bí ẩn theo các chuyên gia của New York Times. Danh tính của người thiết kế chiếc ghế nhựa này cũng như mốc thời gian nó xuất hiện cũng chẳng ai biết rõ. Mặc dù vậy, hàng triệu chiếc ghế nhựa đã được sản xuất, phủ sóng trên toàn thế giới.

Được biết, công ty thiết kế Fauteuil 300 của kỹ sư người Pháp Henry Massonnet từng có một chiếc ghế gần giống với ghế monobloc vào năm 1972. Hoặc chiếc ghế của nhà thiết kế người Canada D.C. Simpson cũng được cho là “tiền thân” của monobloc, khi được sản xuất lần đầu tiên vào năm 1946.

Chiếc ghế nhựa xuất hiện ở mọi nơi nhờ chi phí rẻ cùng độ tiện dụng “khỏi bàn” của chúng.

Những chiếc ghế monobloc bắt đầu xuất hiện vào những năm 1980, tuy không được đánh giá quá cao về mặt thẩm mỹ song chi phí và độ tiện dụng của chúng “khỏi bàn”. Chúng vừa rẻ, vừa có tính di động, lại không thấm nước nhờ chất liệu nhựa. Đặc biệt, các phiên bản monobloc đều có thể xếp chồng lên nhau, giúp tiết kiệm diện tích và dễ làm sạch.

Nguồn: tuổi trẻ cười

Theo Informa Markets Việt Nam, quy mô thị trường Nhựa Việt Nam ước tính đạt 10,92 triệu tấn vào năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 16,36 triệu tấn vào năm 2029, tăng trưởng tốc độ CAGR đạt 8,44%, trong giai đoạn 2024 – 2029 (Mordor Intelligence, 2023). 

Theo ông Ben Wong, Tổng Giám đốc Informa Markets Việt Nam, sản lượng sản phẩm nhựa toàn cầu đã tăng gần gấp đôi kể từ đầu thế kỷ và dự kiến sẽ tiếp tục tăng trưởng nhanh do gia tăng dân số, sức mua và nhu cầu tiêu thụ nhựa hằng ngày. Tất cả chúng ta đều mong muốn nâng cao lợi ích kinh tế của ngành nhựa, đồng thời đảm bảo tính bền vững, tìm kiếm cơ hội phát triển mới.

“Giải pháp nằm ở việc giảm thiểu các vật liệu nhựa không thể tái chế, tìm nguồn cung ứng thay thế, đầu tư vào công nghệ tái chế cải tiến và phát triển nền kinh tế tuần hoàn. Với mong muốn đó, Informa Markets phối hợp cùng Messe Duesseldorf Asia để quy tụ các nhà cung cấp hàng đầu từ khắp nơi trên thế giới đến với các doanh nghiệp Việt Nam, nhằm mục đích kết nối kinh doanh quốc tế trên toàn ngành. Thông qua nỗ lực này, chúng tôi hy vọng sẽ tiến gần hơn đến những giải pháp thiết thực trước những thách thức xung quanh ngành nhựa.” – ông Ben Wongg chia sẻ.

Bà Huỳnh Thị Mỹ, Tổng thư ký Hiệp hội Nhựa Việt Nam cho biết, Ngành Nhựa Việt Nam hiện có gần 4,000 doanh nghiệp trên cả nước, phần lớn là các doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm đến 90%. Không nằm ngoài xu thế chung của thế giới, năm 2023 là một năm đầy khó khăn, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm nhựa của Việt Nam trong năm 2023 đạt 5,2 tỷ USD, giảm 5.7% so với năm 2022. Nguyên liệu nhựa nhập khẩu năm 2023 đạt 6,8 triệu tấn giảm 4.2% so với 2022. Doanh thu ngành năm 2023 đạt 25 tỷ USD, giảm khoảng 0.7% so với cùng kỳ năm 2022.

“Trên thực tế, chúng ta đang đối mặt với những thách thức lớn trong lĩnh vực này. Vấn đề ô nhiễm nhựa, chính sách giảm thiểu sử dụng nhựa nguyên sinh và tăng cường sử dụng nhựa tái chế trên toàn cầu trong thời gian tới sẽ tạo ra rất nhiều cơ hội kinh doanh cũng như thách thức cho các doanh nghiệp trong ngành. Các nhà sản xuất sẽ tìm kiếm công nghệ mới, nguyên vật liệu mới phù hợp, thân thiện với môi trường để có thể đáp ứng được xu hướng phát triển kinh tế tuần hoàn, hướng đến sự bền vững và thân thiện với môi trường.” – Bà Mỹ thông tin.

Theo Informa Markets Việt Nam, quy mô thị trường Nhựa Việt Nam ước tính đạt 10,92 triệu tấn vào năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 16,36 triệu tấn vào năm 2029, tăng trưởng với tốc độ CAGR đạt 8,44% trong giai đoạn 2024 – 2029 (Mordor Intelligence, 2023). Dù những ảnh hưởng của tình hình kinh tế toàn cầu lên ngành nhựa là không thể phủ nhận, các chính sách kích cầu và hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp đã góp phần duy trì mức tăng trưởng của ngành nhựa Việt Nam.

Trong một vài năm tới, phân khúc nhựa xây dựng được dự báo sẽ thúc đẩy sự tăng trưởng của ngành, chiếm khoảng 1/4 tổng ngành sản phẩm nhựa. Bên cạnh đó, ngành bao bì nhựa cũng sẽ được hưởng lợi từ sự tăng trưởng của các nhóm hàng tiêu dùng nhanh, nổi bật là ngành sản xuất chai nhựa, với doanh số bán chai nhựa tại Việt Nam dự kiến đạt 1,126.5 triệu USD vào năm 2033 (Future Market Insight, 2023).

Trong quá trình chuyển dịch sang nền công nghiệp nhựa tái chế, quy mô thị trường sản phẩm nhựa tái chế Việt Nam kỳ vọng sẽ đạt 409,9 nghìn tấn vào năm 2028, đạt tốc độ tăng trưởng (CAGR) là 8,36% trong giai đoạn 2023 – 2028 (Report Linker, 2023). Các mối quan tâm ngày càng cao về các vấn đề môi trường và sự gia tăng giá cả của nhựa thông thường là những yếu tố chính thúc đẩy sự tăng trưởng của phân khúc này.

Cùng với nhựa, ngành cao su Việt Nam cũng có những chuyển biến tích cực trong những tháng đầu năm. Theo số liệu từ Tổng cục Hải quan, xuất khẩu cao su của Việt Nam trong tháng 1/2024 đạt khoảng 260 nghìn tấn, trị giá 365 triệu USD, tăng 92,6% về lượng và tăng 99,8% về trị giá so với tháng 1/2023.

Giá cao su tại các sàn giao dịch chủ chốt châu Á cũng có xu hướng tăng trong tháng 1/2024 do được hỗ trợ bởi triển vọng thị trường ô tô lạc quan và các biện pháp kích thích kinh tế của Chính phủ Trung Quốc, cũng như giá dầu cao hơn. Trong năm 2023, Việt Nam là một trong năm nước xuất khẩu cao su sang Trung Quốc nhiều nhất, với tổng sản lượng 1,68 triệu tấn, trị giá 2,24 triệu USD (Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương, 1/2024).

Theo chia sẻ của ông Dietmar Schwank, Tham tán Thương mại, Thương vụ Đại sứ quán Áo tại TP. HCM, sự hiện diện của doanh nghiệp Áo tại Plastics & Rubber Vietnam 2024 cho thấy Việt Nam là một thị trường tiềm năng của ngành sản phẩm nhựa và cao su. Bên cạnh đó, đây là một triển lãm chuyên ngành đã tạo được uy tín trong khu vực và quốc tế, cũng như là điểm đến được mong đợi hàng năm của doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp Áo.

“Không riêng gì ngành nhựa và cao su, mà đối với nhiều ngành khác, Thương vụ Đại sứ quán Áo tại TP. HCM luôn sẵn sàng hỗ trợ Việt Nam trong đầu tư, chuyên giao công nghệ và kinh nghiệm chuyên ngành. Thống kê tại Việt Nam, cộng đồng doanh nghiệp Áo ngày càng nhiều hoạt động sản xuất kinh doanh, hợp tác đầu tư… ở đa ngành nghề, lĩnh vực.” ông Dietmar Schwank chia sẻ thêm.

Các chuyên gia cho rằng, ngành nhựa đang đối diện với những thách thức đến từ yêu cầu khắt khe của thị trường quốc tế. Các doanh nghiệp trong nước cần chú trọng sản xuất sản phẩm tái chế, cải tiến công nghệ, phát triển bền vững để hướng tới mục tiêu tăng trưởng xuất khẩu 4% trong năm 2024.

Bà Huỳnh Thị Mỹ, Tổng Thư ký Hiệp hội nhựa Việt Nam nhận định, xuất khẩu sản phẩm nhựa đang có những tín hiệu tích cực trong 2 tháng đầu năm.

“Tổng giá trị xuất khẩu sản phẩm nhựa của năm 2023 là 5,2 tỷ USD. Chúng tôi kỳ vọng năm 2024, con số này sẽ tăng khoảng 4% (tương đương 5,5 tỷ USD – PV). Hiện tại, các thị trường xuất khẩu đang khắt khe hơn về yếu tố môi trường, đòi hỏi tín chỉ carbon, công nghệ tái chế. Điều này buộc các doanh nghiệp nhựa trong nước phải thích ứng và cải tiến, để không bị đứt gãy đơn hàng, trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng lớn”, bà Mỹ cho biết.

Đại diện Hiệp hội Nhựa cho biết, hiện có gần 4.000 doanh nghiệp nhựa trên cả nước, trong đó, các doanh nghiệp nhỏ và vừa chiếm đến 90%. Không nằm ngoài xu thế chung của thế giới, năm 2023 là một năm đầy khó khăn, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm nhựa của Việt Nam trong năm 2023 đạt 5,2 tỷ USD, giảm 5,7% so với năm 2022. Nguyên liệu nhựa nhập khẩu năm 2023 đạt 6,8 triệu tấn giảm 4,2% so với 2022. Doanh thu ngành năm 2023 đạt 25 tỷ USD, giảm khoảng 0,7% so với cùng kỳ năm 2022.

Trên thực tế, các doanh nghiệp đang đối mặt với những thách thức lớn. Vấn đề ô nhiễm nhựa, chính sách giảm thiểu sử dụng nhựa nguyên sinh và tăng cường sử dụng nhựa tái chế trên toàn cầu trong thời gian tới sẽ tạo ra rất nhiều cơ hội kinh doanh cũng như thách thức cho các doanh nghiệp trong ngành.

Theo bà Mỹ, Hiệp hội sẽ là cầu nối để doanh nghiệp tiếp cận tốt hơn với các doanh nghiệp quốc tế, thiết bị và công nghệ, nhằm hỗ trợ doanh nghiệp tìm kiếm đơn hàng, thúc đẩy sản xuất. Bản thân doanh nghiệp cũng cần tìm kiếm công nghệ mới, nguyên vật liệu mới phù hợp, thân thiện với môi trường để có thể đáp ứng được xu hướng phát triển kinh tế tuần hoàn, hướng đến sự bền vững và thân thiện với môi trường, đáp ứng xu thế chung toàn cầu.

Đơn cử như IGREEN. Ông Đoàn Văn Tùng, Công ty Cổ phần công nghệ phát triển IGREEN cho biết “Hiện nay, công ty đang áp công nghệ tạo hạt nhựa phân hủy sinh học IGREEN là công nghệ mới nhất về tạo hạt nhựa. Trong đó, hạt nhựa phân hủy sinh học IGREEN có vòng tròn sử dụng thân thiện với môi trường. Đồng thời, công nghệ này cũng đáp ứng được các tiêu chuẩn, tín chỉ của các nước trên thế giới như đạt tiêu chuẩn quốc tế EN 13432, ASTM D6400, có nguồn gốc thực vật tái tạo trong tự nhiên, phân hủy sinh học hoàn toàn, gia công trên máy thổi màng PE…”

Một tên tuổi lớn trong ngành sản phẩm nhựa là Duy Tân cũng không nằm ngoài xu thế. Trả lời báo chí, ông Lê Anh, Giám đốc phát triển bền vững của Công ty CP Nhựa tái chế Duy Tân cho biết hoạt động tái chế nhựa tại Việt Nam không mới. Tuy nhiên, với những công nghệ cũ, lượng nhựa tái chế ra vẫn có nguy cơ gây ô nhiễm không khí và nguồn nước.

Đây là động lực thôi thúc Duy Tân đầu tư xây dựng nhà máy đầu tiên tại Việt Nam ứng dụng công nghệ “Bottle to Bottle”; trong đó mỗi chai nhựa đã qua sử dụng sẽ được tái chế thành các hạt nhựa để dùng làm đầu vào sản xuất những chai nhựa mới, giúp giảm sử dụng nguồn nguyên liệu hóa thạch.

Khởi công xây dựng từ tháng 6/2019, nhà máy sản phẩm nhựa Duy Tân có diện tích 65.000 m2 tại Cụm công nghiệp nhựa Đức Hòa Hạ, tỉnh Long An. Hiện nhà máy có công suất sản xuất 30.000 tấn nhựa/năm, kế hoạch giai đoạn 2 sẽ nâng công suất xử lý lên 60.000 tấn nhựa/năm, tương đương 4,6 tỷ chai nước sẽ được tái chế.

Theo đại diện nhựa Duy Tân, trong khi nhiều người vẫn nghĩ tái chế là hành động mang tính trách nhiệm thì trên thế giới, đây là một thị trường tiềm năng với nhiều cơ hội hấp dẫn. Từ chỗ phải bỏ đi, rác thải đã trở thành nguồn tài nguyên đầu vào cho nhiều hoạt động sản xuất. Như tại Duy Tân, hạt nhựa tái sinh của công ty đáp ứng các tiêu chuẩn của Cục Quản lý thực phẩm và dược phẩm Hoa Kỳ (FDA), chứng nhận từ Cơ quan An toàn Thực phẩm Châu Âu (EFSA), phù hợp để sản xuất bao bì cho ngành thực phẩm, bao gồm cả nước uống.

Ông Lê Anh đánh giá ngành công nghiệp tái chế tại Việt Nam đang bước đầu hình thành, thể hiện qua sự quy tụ của các hiệp hội tái chế bao bì giấy, kim loại, thủy tinh, nhựa,…từ đó mang tới kỳ vọng về một môi trường xanh, sạch hơn. Tuy nhiên, một thực trạng không chỉ tồn tại ở Việt Nam mà còn phổ biến ở các quốc gia Đông Nam Á khác, đó là hoạt động phân loại rác thải tại nguồn chưa tốt.

Dữ liệu từ Future Market Insight chỉ ra, quy mô thị trường sản phẩm nhựa Việt Nam ước tính đạt 10,92 triệu tấn vào năm 2024 và dự kiến sẽ đạt 16,36 triệu tấn vào năm 2029, tăng trưởng với tốc độ CAGR đạt 8,44% trong giai đoạn 2024 – 2029 (Mordor Intelligence, 2023). Dù những ảnh hưởng của tình hình kinh tế toàn cầu lên ngành nhựa là không thể phủ nhận, các chính sách kích cầu và hoạt động hỗ trợ doanh nghiệp đã góp phần duy trì mức tăng trưởng của ngành nhựa Việt Nam. Trong một vài năm tới, phân khúc nhựa xây dựng được dự báo sẽ thúc đẩy sự tăng trưởng của ngành, chiếm khoảng 1/4 tổng ngành nhựa. Bên cạnh đó, ngành bao bì nhựa cũng sẽ được hưởng lợi từ sự tăng trưởng của các nhóm hàng tiêu dùng nhanh, nổi bật là ngành sản xuất chai nhựa, với doanh số bán chai nhựa tại Việt Nam dự kiến đạt 1,126.5 triệu USD vào năm 2033.

Ngành sản phẩm nhựa hiện nay mới chỉ chủ động được khoảng 20% nguyên liệu cũng như hóa chất phụ gia đầu vào. Nếu không sớm chủ động được nguồn nguyên liệu thì đây sẽ là một trở ngại lớn cho các công ty ngành nhựa để có thể thực hiện sản xuất cũng như tăng khả năng cạnh tranh trên thị trường trong bối cảnh Việt Nam đã và đang tham gia ký kết hàng loạt các Hiệp định thương mại tự do song phương và đa phương.

Nguyên liệu đầu vào chính của ngành sản phẩm nhựa là các bột nhựa và hạt nhựa PE, PP, PVC, PS và PET, được sản xuất chủ yếu từ dầu-khí-than. Trong đó, 75%-80% nguyên liệu và phụ liệu đầu vào phục vụ cho hoạt động sản xuất nhựa phải nhập khẩu do nguồn cung trong nước hiện nay chỉ có thể đáp ứng khoảng 1 triệu tấn nguyên phụ liệu (chủ yếu là nhựa PVC, PET và PP), đặc biệt thiếu nguồn cung nguyên liệu nhựa tái sinh, công nghiệp hỗ trợ ngành nhựa chưa phát triển.

Chi phí cho nguyên liệu chiếm tỉ trọng cao nhất trong cơ cấu chi phí của ngành sản phẩm nhựa. Tuy nhiên các công ty nhựa Việt Nam không thể chủ động nguồn cung cấp trong nước, phải nhập khẩu đến 80% nguyên liệu đầu vào. Tình trạng này dẫn đến việc các công ty nhựa phải duy trì tồn kho nguyên liệu lớn để đảm bảo hoạt động sản xuất kinh doanh không bị gián đoạn. Kéo theo đó là chi phí tài chính gia tăng, cộng thêm rủi ro về thay đổi tỷ giá và giá dầu thế giới. Hạn chế này là đặc điểm chung của cả ngành nhựa Việt Nam và khó có thể thay đổi trong vài năm tới.

Bên cạnh đó, giá nhựa nguyên liệu nhập khẩu thường biến động tương ứng với thay đổi của giá dầu (nhất là thời gian vừa qua khi giá dầu tăng/giảm bất thường và khó dự báo), tạo nên những rủi ro về chi phí đầu vào và lỗ do chênh lệch tỷ giá USD/VND, làm ảnh hưởng đến kết quả kinh doanh của các công ty nội địa. Ngoài ra, các chính sách hỗ trợ của Chính phủ chỉ mới tập trung vào một số sản phẩm nhựa, chưa có cơ chế và chính sách hỗ trợ riêng cho toàn ngành.

Các sản phẩm nhựa Việt Nam hầu hết nằm ở phân khúc tầm thấp nên các công ty quy mô nhỏ và vừa (chiếm hơn 90% trong tổng số 2.000 công ty nhựa) thường ít chú trọng đến việc đầu tư công nghệ, máy móc hiện đại. Chỉ có một số rất ít các công ty có quy mô sản xuất lớn chịu đầu tư chuyên sâu và có những sản phẩm đáp ứng được nhu cầu và thị hiếu ngày càng cao của người tiêu dùng. Điều này gây “trở ngại” rất lớn cho sự tăng trưởng bền vững của ngành nhựa Việt Nam.

Nhìn chung, ngành Nhựa Việt Nam mặc dù số lượng doanh nghiệp đông đảo nhưng 80% doanh nghiệp nhựa trong nước có quy mô vừa và nhỏ, với trình độ công nghệ khá hạn chế, khoảng 85% thiết bị máy móc trong ngành phải nhập ngoại.

Trong thời gian tới, doanh nghiệp ngành nhựa Việt Nam cần chủ động tái cơ cấu đầu tư hoặc tăng cường năng lực nghiên cứu, tập trung đầu tư máy móc, theo chuẩn công nghệ mới; giảm bớt phụ thuộc nguyên liệu nước ngoài, đa dạng hóa mẫu mã, nâng cao khả năng cạnh tranh về chất lượng và giảm giá thành sản phẩm…

Dù có sự phát triển mạnh trong những năm gần đây nhưng ngành sản phẩm Nhựa Việt Nam chủ yếu vẫn chỉ được biết đến như là một ngành kinh tế kỹ thuật về gia công chất dẻo, trong khi đó lại không chủ động được hoàn toàn nguồn nguyên liệu đầu vào cho hoạt động sản xuất.

Trên thế giới cũng như ở Việt Nam, ngành công nghiệp Nhựa dù còn non trẻ so với các ngành công nghiệp lâu đời khác như cơ khí, điện – điện tử, hoá chất, dệt may… nhưng đã có sự phát triển mạnh mẽ trong những năm gần đây. Ngành Nhựa giai đoạn 2010 – 2020, là một trong những ngành công nghiệp có tăng trưởng cao nhất Việt Nam với mức tăng hàng năm từ 16% – 18% (chỉ sau ngành viễn thông và dệt may), có những mặt hàng tốc độ tăng trưởng đạt gần 100%/năm.

Với tốc độ phát triển nhanh, ngành sản phẩm Nhựa đang được coi là một ngành năng động trong nền kinh tế Việt Nam. Sự tăng trưởng đó xuất phát từ thị trường rộng, tiềm năng lớn và đặc biệt là vì ngành nhựa Việt Nam mới chỉ ở bước đầu của sự phát triển so với thế giới và sản phẩm nhựa được sử dụng trong tất cả các lĩnh vực của đời sống bao gồm sản phẩm bao bì nhựa, sản phẩm nhựa vật liệu xây dựng, sản phẩm nhựa gia dụng và sản phẩm nhựa kỹ thuật cao.

Hiện nay, các sản phẩm nhựa của Việt Nam đang có mặt tại gần 160 nước. Thị trường xuất khẩu truyền thống của các công ty nhựa Việt Nam là Nhật Bản, Mỹ, một số nước thuộc khu vực Châu Âu (Đức, Hà Lan…) và ASEAN (Campuchia, Indonesia, Philippine…). Gần đây, Hàn Quốc đã trở thành một thị trường xuất khẩu lớn mới của các nhà xuất khẩu nhựa Việt Nam.

Thói quen ưa chuộng sử dụng sản phẩm nhựa trong cuộc sống thường ngày của người Việt, đặc biệt là các loại bao bì nhựa, nên, nhu cầu sử dụng nhựa của Việt Nam tương đối cao.

Với mức tăng trưởng kinh tế ổn định (ở mức cao so với mặt bằng chung thế giới), đặc biệt nhu cầu ngành xây dựng, hạ tầng, tiêu dùng cũng như thu nhập bình quân đầu người gia tăng (cùng với đó là sự gia tăng của tầng lớp trung lưu khiến nhu cầu mua sắm gia tăng) sẽ là động lực chính cho đầu ra ngành công nghiệp nhựa trong nước.

Bên cạnh đó, các Hiệp định tự do thương mại Việt Nam đã và đang ký kết như FTAs, và RCEP cũng là những yếu tố tích cực giúp cho sản phẩm nhựa Việt Nam tăng khả năng cạnh tranh khi xuất khẩu sang các thị trường khác. Đặc biệt, RCEP sẽ giúp các công ty Việt Nam mở rộng phạm vi khu vực nguồn nguyên liệu được đảm bảo yêu cầu quy tắc xuất xứ (nếu nguồn nguyên liệu sản xuất của các công ty Việt Nam được nhập từ 1 trong 16 nước như Australia, Newzealand, Ấn Độ, Hàn Quốc, Nhật Bản, các nước khu vực Đông Nam Á… đều đáp ứng quy tắc xuất xứ) để được hưởng ưu đãi giảm thuế xuất khẩu còn từ 0%-5%.

Hiện nay, các sản phẩm nhựa Việt Nam được chia làm 4 nhóm chính, gồm nhựa bao bì, nhựa gia dụng, nhựa vật liệu xây dựng và nhựa kỹ thuật.

Nhựa bao bì: Đây là dòng sản phẩm có giá trị gia tăng thấp nhưng lại chiếm tới 39% giá trị sản xuất và tỷ trọng lớn nhất trong cơ cấu xuất khẩu sản phẩm nhựa của Việt Nam.

Ngành hàng tiêu dùng trong nước tăng trưởng tốt nhờ nhu cầu mua sắm, tiêu dùng của dân cư gia tăng là yếu tố then chốt giúp ngành nhựa bao bì đảm bảo đầu ra vững chắc. Bao bì nhựa là một ngành giao nhau giữa hai ngành Nhựa và Bao bì. Ngành bao bì nhựa có thể được phân loại thành: Bao bì mềm, phục vụ chủ yếu cho ngành thực phẩm; Chai lọ nhựa đóng hộp phục vụ chủ yếu cho lĩnh vực nước giải khát; Bao bì cứng.

Ngành công nghiệp sản xuất nhựa sản phẩm đang phải đối mặt với những thách thức và cơ hội chưa từng có nhờ thay đổi hành vi tiêu dùng và những tiến bộ công nghệ. Đây là những xu hướng nổi bật nhất trong ngành nhựa trong những năm tới.

4 xu hướng trong ngành nhựa

Sự phân mảnh

Hầu hết các doanh nghiệp sản xuất thường có quy mô nhỏ vì họ cung cấp các sản phẩm cho các ứng dụng chuyên ngành/được đặt riêng, và được sản xuất với số lượng ít.

Nhu cầu sản phẩm nhựa gia tăng

Tăng trưởng ngành đã được thúc đẩy bởi việc mở rộng sử dụng sản phẩm nhựa trong các ngành công nghiệp có khả năng tăng trưởng cao (như xây dựng, ô tô, hàng không vũ trụ và điện tử).

Đổi mới

Các công ty đang tìm kiếm cách sử dụng mới cho sản phẩm nhựa hiện có, hoặc đang sản xuất loại nhựa mới hơn với các tính chất vật lý mới để thích hợp cho những ứng dụng mới.

Nhận thức về các vấn đề môi trường

Lo ngại về thiệt hại môi trường đã thúc đẩy các doanh nghiệp chú trọng hơn vào việc sản xuất các vật liệu tái tạo từ nhựa phân hủy sinh học.

4 thách thức kinh doanh của ngành nhựa

Nhu cầu theo mùa

Một số sản phẩm nhựa có nhu cầu theo mùa. Ví dụ, các nhà sản xuất vinyl trữ hàng tồn kho vào đầu năm cho mùa xây dựng vào xuân và hè.

Vòng đời sản phẩm ngắn

Vòng đời sản phẩm đã rút ngắn từ vài năm còn vỏn vẹn chỉ vài tháng gây ảnh hưởng đến toàn bộ chuỗi cung ứng hàng hóa. Sự thay đổi nhanh chóng về lựa chọn của khách hàng rất quan trọng đối với các công ty nhựa để duy trì tính cạnh tranh.

Giá nguyên liệu dễ biến động

Vì nhựa có nguồn gốc chủ yếu từ dầu và khí tự nhiên, giá cả và tính sẵn có của nhựa phụ thuộc vào giá của các nguyên liệu này. Các nhà sản xuất có thể phải trải qua nhiều lần thay đổi giá do sự biến động của giá dầu.

Mối quan tâm về môi trường

Các nhà sản xuất phải tuân thủ các quy định chi phối việc sản xuất, xử lý và làm sạch các hóa chất nguy hiểm ngày càng nhiều, vì việc sử dụng các sản phẩm nhựa góp phần gây ô nhiễm môi trường.

Năm 2024, dự báo kim ngạch xuất khẩu của ngành nhựa sản phẩm sẽ có mức tăng trưởng trung bình từ 11-13,5% so với năm ngoái. Cùng với đó, ngành nhựa Việt Nam đang hướng tới trở thành ngành công nghiệp sản xuất những sản phẩm chất lượng cao, đa dạng về chủng loại, mẫu mã, có tính cạnh tranh cao và thân thiện với môi trường.

Hiệp hội nhựa Việt Nam (VPA) cho biết mặc dù xuất khẩu của nhiều ngành bị sụt giảm trong năm 2023 nhưng xuất khẩu của ngành nhựa sản phẩm vẫn tăng trưởng trên 42,2%, gần gấp rưỡi so với năm 2011, đạt 1,98 tỉ USD. Trong đó, kim ngạch xuất khẩu sản phẩm nhựa đạt gần 1,6 tỉ USD, tăng 17% so với năm 2022; kim ngạch xuất khẩu chất dẻo nguyên liệu đạt 397 triệu USD, tăng hơn 60,5% về lượng và 62,6% về kim ngạch.

Theo VPA, kim ngạch xuất khẩu nhựa sản phẩm nguyên liệu tăng cao cho thấy sự phát triển của lĩnh vực sản xuất nguyên liệu – mặt hàng có hàm lượng kỹ thuật cao nên giá trị gia tăng thu được cao hơn so với sản phẩm nhựa thuần túy. Đặc biệt, túi nhựa là sản phẩm có kim ngạch xuất khẩu cao nhất, đạt hơn 456 triệu USD, chiếm tỷ trọng 28,9%. Điều này cho thấy, trong tương lai thế giới sẽ thay sản phẩm túi nhựa bằng các loại túi sinh học có khả năng tự phân hủy. Trước mắt, dự báo năm 2024 kim ngạch của sản phẩm này sẽ tăng trưởng hơn nữa do nhu cầu cao của các thị trường.

Cũng theo VPA, Nhật Bản, Mỹ, Đức là 3 thị trường chính của sản phẩm nhựa Việt Nam. Trong đó, Nhật Bản là thị trường nhập khẩu nhiều nhất sản phẩm nhựa Việt Nam trong 5 năm gần đây. Đây là cũng thị trường mà kim ngạch xuất khẩu sản phẩm nhựa của Việt Nam có mức tăng trưởng cao nhất trong năm 2023, tăng 24% so với năm 2011, chiếm tỷ trọng 22,6%.

Trong quy hoạch đến năm 2025, ngành nhựa đã tính đến việc chuyển dịch cơ cấu nhóm sản phẩm nhựa theo hướng giảm tỷ trọng các nhóm sản phẩm nhựa bao bì và nhựa gia dụng, tăng dần tỷ trọng nhóm nhựa vật liệu xây dựng và kỹ thuật.