Van một chiều là một sản phẩm thuộc nhóm van nước công nghiệp, cũng giống như những dòng van khác, nó được lắp đặt vào đường ống dẫn nước của các khu sản xuất, các nhà máy. Không như các dòng van bướm hay van cổng, công dụng của van một chiều chỉ dẫn lưu chất đi theo 1 hướng cố định và ngăn không cho nó quay ngược trở lại. Chúng được ứng dụng nhằm bảo vệ các thiết bị trên hệ thống đường dẫn như: đường ống dẫn, thiết bị bơm, bình chứa…. Ngoài ra, loại van này còn có công dụng giảm thiểu sự rò rỉ mất mát lưu chất, điều chuyển hướng, kiểm soát dòng lưu chất  khi xảy ra sự cố trong hệ thống đường dẫn..

1. Cấu tạo của van một chiều

– Thân van

– Đĩa van

– Nắp đậy

– Gioăng làm kín

– Trục ty

2. Các loại van một chiều thường gặp

2.1 Van một chiều lá lật

Là thiết bị van có cửa van gắn với thân van bằng hệ thống bản lề. Khi có dòng chảy lưu chất đi qua van, lực đẩy dòng lưu chất khiến cửa van mở ra nhờ thiết kế kiểu bản lề của cửa van, và cho phép dòng lưu chất đi qua van. Khi ngắt dòng lưu chất qua van, trọng lượng của cửa van khiến van đóng lại đúng vị trí đệm làm kín và ngăn không cho dòng lưu chất chảy ngược lại.

2.2 Van một chiều cối

Là loại van một chiều có đĩa van có thể trượt lên, xuống theo cơ cấu thân van, qua đó chúng cho phép hoặc không cho phép đi qua van. Cụ thể: Khi dòng lưu chất qua van từ cửa vào, lực đẩy của dòng lưu chất đẩy đĩa van trượt lên và cho phép dòng lưu chất đi qua van. Ngược lại, khi ngắt dòng lưu chất, do trọng lượng đĩa van tác động, đĩa van trượt về vị trí đóng ban đầu và ăn khớp với bộ phận đệm làm kín. Đồng thời ngăn không cho dòng lưu chất chảy ngược qua van.

2.3 Van một chiều lò xo

Hay còn gọi là van một chiều đĩa lò xo. đĩa van được gắn lò xo cố định trong thân van. Khi dòng lưu chất đi qua van từ cửa vào, lực đẩy dòng lưu chất tác động lên đĩa van, khiến đĩa van ép chặt lò xo và cho phép dòng lưu chất qua van. Khi ngắt dòng lưu chất, lực hồi lò xo đẩy đĩa van về vị trí đóng, ép sát vào bộ phận đệm và không cho dòng lưu chất chảy ngược lại.

2.4 Van một chiều cánh bướm

Hay còn gọi là van một chiều cửa đôi, hai cánh van có dạng cánh bướm. Khi dòng lưu chất đi qua van từ cửa vào, lực đẩy dòng lưu chất tác động lên hai cánh van khiến chúng mở ra, cho phép dòng lưu chất qua van. Khi ngắt dòng lưu chất đi vào, lực hồi lò xo khiến hai cánh van khép lại, về vị trí đóng ban đầu và ngăn không cho dòng lưu chất chảy ngược lại.

2.5 Van 1 chiều cửa lật

Van một chiều cửa lật inox toàn thân được làm từ vật liệu inox 304, 316. Lò xo của van được thiết kế cho phép dòng chảy có áp lực từ 2kgf/cm2 chảy qua, đối với áp lực nhỏ hơn nó, cánh van sẽ đóng, ngăn dòng chảy lại.

Van một chiều cửa lật thường được lắp trước các máy bơm, bình nóng lạnh, bình Co2,… với nhiệm vụ chính là ngăn dòng chảy dội ngược về sẽ làm hỏng van. Đặc biệt là những trường hợp hệ thống mất điện, hay ở đầu ra bị chặn, sẽ rất dễ gây hư hỏng cho các thiết bị trên hệ thống

3. Đánh giá về van một chiều

Ưu điểm

Khả năng vận hành tự động, không cần sức của con người, giúp tiết kiệm được công sức, chi phí khi thuê nhân công.

Có nhiều kích cỡ, chất liệu đa dạng, phù hợp với hầu hết các hệ thống hiện nay

Có cấu tạo đơn giản, hoạt động dễ dàng, ít hỏng hóc

Nhược điểm

Van một chiều là dòng van có nhiều ưu điểm nổi trội, tuy nhiên sản phẩm cũng có một số những khuyết điểm chung như: Gioăng cao su dùng lâu dễ bị mòn, đĩa van dễ bị hở, không sử dụng được trong môi trường lưu chất rắn.. Để khắc phục cũng như hạn chế tối đa điểm yếu của van 1 chiều chúng ta nên bảo dưỡng định kỳ 3 – 6 tháng 1 lần