Tổng hợp các môi trường làm nguội khi Tôi thép
Khái niệm Tôi thép.

Tôi thép là phương pháp nhiệt luyện nung đến nhiệt độ cao hơn nhiệt độ tới hạn (Ac1) để làm xuất hiện Austenit, giữ nhiệt và làm nguội nhanh để biến nó thành Mactenxit hay các tổ chứng không ổn định khác có độ cứng cao

Đặc điểm của Tôi thép
  • Vnguội > Vth : Có ứng nhiệt, ứng xuất tổ chức lớn, dễ nứt cong vênh và biến dạng
  • Tổ chức tạo thành cứng và không ổn định
Mục đích của Tôi thép
  • Nâng cao độ cứng và tính chống mài mòn của chi tiết
  • Tùy từng vật liệu và nhiệt độ nung, thời gian giữ nhiệt và môi trường làm nguội mà sau khi tôi đạt được các mức độ cứng khác nhau.
Tổng hợp các môi trường làm nguội trong Tôi thép

a. Môi trường nước: Là môi trường tôi mạnh, an toàn, rẻ tiền, dễ kiếm, có các đặc điểm sau:

  • Nước lạnh từ 10 – 30 độ C có tốc độ nguội khá lớn 600°C/s, chính vì thế dễ gây nứt, cong vênh và biến dạng.
  • Khi tôi nước bị nóng lên thì tốc độ nguội lại giảm mạnh. Khi nước nóng lên tầm 50°C thì tốc độ nguội chỉ còn là 100°C/s, chính vì vậy không nên để nước nóng tới 50°C , hạn chế bằng cách cho nước lạnh vào và tháo nước nóng ra.
  • Tổ chức đạt được sau tôi là Mactenxit, có độ cứng cao.
  • Là môi trường tôi cho Thép cacbon nhưng không thích hợp cho chi tiết phức tạp.

b. Môi trường dung dịch Kiềm và dung dịch muối: Các dung dịch như NaCl, Na2CO3 (10%) và dung dịch Kiềm NaOH, KOH với nồng độ thích hợp là các môi trường tôi mạnh nhất với các đặc điểm sau:

  • Tốc độ nguội đạt được 1100°C/s đến 1200°C/s.
  • Tăng khả năng tôi cứng ở thép công nghiệp do tốc độ nguội ở nhiệt độ cao tăng.
  • Tổ chức đạt được sau tôi là Mactenxit, có độ cứng cao.
  • ít gây cong vênh và nứt do không tăng tốc độ nguội ở nhiệt độ thấp.

c. Môi trường Dầu: Là môi trường tôi thường dùng nhất  có tốc độ nguội nhỏ, gồm các loại dầu máy, dầu khoáng vật

  • Tốc độ nguội đạt được 100°C/s đến 150°C/s.
  • Khi tôi thì dầu dễ bị bốc cháy, và tạo ngọn lửa cao, nên cần chú ý lửa hỏa hoạn khi tôi trong dầu.
  • Tốc độ nguội 200°C – 300°C khoảng 20°C/s đến 25°C/s, nên tránh được cong vênh và nứt.
  • Là môi trường tôi gây hại cho sức khỏe và con người.
  • Tổ chức đạt được sau tôi là Mactenxit, có độ cứng cao.
  • Thường dùng để tôi thép hợp kim và thép cacbon có biên dạng phức tạp

d. Ngoài ra có một số môi trường tôi khác.

Một số môi trường tôi không phải chất lỏng như Khí nén, khí tĩnh, chân không, muối nóng chảy, …. thích hợp với tôi thép hợp kim cao, có Vth nhỏ.

Yêu cầu đối với môi trường tôi để đảm bảo về chất lượng, an toàn, hiểu quả kinh tế
  • Làm nguội nhanh thép ở trong khoản Austenit kém ổn định nhất khoảng 500 – 600 °C, để đạt được tổ chức Mactenxit
  • Làm nguội chậm thép ở ngoài khoản nhiệt độ trên để giảm ứng suất tổ chức, đặc biệt là ở vùng chuyển biến Mactenxit vì ứng suất nhiệt và ứng suất tổ chức vô cùng lớn.
  • An toàn với con người và môi trường, đảm bảo hiểu quả kinh tế cao, rẻ tiền.

Nguồn: cokhithanhduy.com

Khái niệm Tôi thép. Tôi thép là phương pháp nhiệt luyện nung đến nhiệt độ cao hơn nhiệt độ tới hạn (Ac1) để làm xuất hiện Austenit, giữ nhiệt và làm nguội nhanh để biến nó thành Mactenxit hay các tổ chứng không ổn định khác có độ cứng cao Đặc điểm của Tôi thép Vnguội > Vth :… Xem bài viết