15 ứng dụng quan trọng nhất của hóa chất công nghiệp

Trước hết, hóa chất là gì? Thế nào là hóa chất công nghiệp?

Hóa chất (còn gọi là chất hóa học) là cách gọi của một loại vật chất có tính chất hóa học đồng nhất và không đổi đối với từng phân tử hoặc nguyên tử. Hóa chất tồn tại ở các dạng chủ yếu nhất là rắn, lỏng, khí và plasma, bên cạnh một số trạng thái khác của vật chất tồn tại ở những điều kiện nhất định trong phòng thí nghiệm như trạng thái ngưng tự Bose-Einstein và ngưng tụ Fermionic.

Các loại hóa chất được sử dụng cho mục đích công nghiệp được gọi bằng tên khác là hóa chất công nghiệp. Hóa chất công nghiệp được sử dụng nhiều nhất cho các ngành công nghiệp sơn, hệ thống xử lý nước thải, ngành công nghiệp dầu khí, khai thác khoáng sản, in ấn, xi mạ, sản xuất phân bón, xử lý bề mặt kim loại, dệt may…

Những loại hóa chất dạng lỏng nào được sử dụng nhiều nhất trong công nghiệp?

Trong công nghiệp, có 5 loại hóa chất được sử dụng nhiều nhất, mà bạn có thể bắt gặp ở hầu hết tất cả các ngành công nghiệp khác nhau, gồm có:

• Axit Sunfuric. Còn gọi là axit sulfuric, tiếng Anh gọi là sulfuric acid, công thức hóa học H2SO4, đây là loại axit được sử dụng nhiều nhất thế giới hiện nay. Mục đích sử dụng chính của axit H2SO4 là sản xuất phân bón amoni sulfat và superphotphat, bên cạnh đó, nó còn được dùng để sản xuất chất tẩy rửa, dung dịch điện ly cho bình ắc quy, sản xuất axit HCl, thuốc nhuộm, thuốc nổ,…

Dung dịch axit H2SO4, một trong những loại hóa chất sử dụng nhiều nhất trên thế giới

• Axit photphoric. Tiếng anh gọi là Phosphoric acid, công thức hóa học là H3PO4, là loại axit được sử dụng chủ yếu để sản xuất phân bón photphat tổng hợp. Ngoài ra, axit H3PO4 còn được sử dụng để làm phụ gia thực phẩm nhằm cân bằng độ pH trong thực phẩm, chất làm trong thực phẩm và cũng là chất bảo quản thực phẩm.
• Natri hydroxit. Tiếng Anh gọi là Sodium hydroxide, công thức hóa học là NaOH, là loại bazo mạnh được sử dụng nhiều nhất trong công nghiệp. Trong ngành dầu khí, dung dịch NaOH được dùng để tăng độ pH của bùn khoan, giúp chúng trở nên nhớt hơn. Hóa chất NaOH cũng được dùng để loại bỏ tạp chất chứa lưu huỳnh khỏi dầu thô cấp thấp. Bên cạnh đó, ngành sản xuất giấy và bao bì sử dụng dung dịch natri hydroxit để làm trắng bột giấy. NaOH còn được dùng để sản xuất xà phòng, sản xuất dầu diesel sinh học, sản xuất chất tẩy rửa công nghiệp, hóa chất khử khuẩn, hóa chất khử trùng… (VD: tẩy dầu mỡ trên thiết bị, tẩy rửa lò nướng, thông cống, sản xuất hóa chất Cloramin B…)
• Amoniac (NH3). Trong công nghiệp, amoniac được dùng ở dạng dung dịch để sản xuất các loại phân bón lỏng chứa nito, phân ure, và phân bón amoni nitrat. Nó cũng được sử dụng để làm chất làm rụng lá, giúp việc thu hoạch bông dễ hơn. Ngoài ra, người ta còn dùng dung dịch amoniac để làm chất chống nấm mốc cho một số loại trái cây.
• Axit clohydric (HCl). Tiếng Anh gọi là hydrocloric acid, axit HCl được sử dụng cho nhiều ngành công nghiệp khác nhau, chẳng hạn như tẩy gỉ thép, sản xuất các hợp chất hữu cơ chứa gốc clo, sản xuất hợp chất vô cơ dùng cho ngành công nghiệp xi mạ kim loại, công nghiệp năng lượng, kiểm soát, trung hòa độ pH trong nước,…

Nhà máy sản xuất axit HCl cần sử dụng máy bơm axit chuyên dụng cho hệ thống dây chuyền hoạt động

Top 15 ứng dụng hóa chất công nghiệp quan trọng nhất năm 2021

• Hóa chất tẩy sơn, dung môi pha sơn: chủ yếu là hỗn hợp giữa các dung môi hữu cơ công nghiệp dạng lỏng (Vd: hóa chất acetone, toluene, benzene…) được trộn thêm các chất phụ gia công nghiệp như methylen clorua, rượu, methanol…
• Hóa chất thông cống: chẳng hạn như dung dịch xút ăn da NaOH dùng để tẩy chất béo, mỡ động vật trong các bể lắng mỡ, cống rãnh nhà bếp của nhà hàng khách sạn hoặc khu nghỉ dưỡng.
• Hóa chất tẩy rửa: chẳng hạn như axit H2SO4 hay dung dịch NaOH dùng để sản xuất các loại chất tẩy rửa chứa alkylbenzene sulfonate để xử lý nước cứng, cũng như sản xuất các loại nước tẩy rửa bề mặt gạch men, sàn gỗ, mặt kính…
• Hóa chất xử lý nước thải: điển hình như hóa chất PAC (poly aluminium chloride, còn gọi là hóa chất keo tụ PAC hoặc phèn nhôm keo tụ PAC), chuyên dùng để xử lý nước sinh hoạt, xử lý nước thải và xử lý nước cấp.

Hóa chất keo tụ PAC (phèn nhôm keo tụ PAC)

• Hóa chất tẩy gỉ sét: là các loại hóa chất công nghiệp chuyên dùng để tẩy các lớp kim loại sắt bị ô-xy hóa trên bề mặt vật liệu. Thành phần chủ yếu là các loại axit ăn mòn như HCl, H2SO4,…
• Hóa chất bể bơi: thường là dung dịch muối đồng sunfat CuSO4 có tác dụng chống nấm mốc, diệt tảo rêu trong hồ bơi, đồng thời tạo màu xanh dương cho hồ bơi để gây cảm giác giống như màu nước biển.
• Hóa chất tẩy xi măng: được sử dụng trong lĩnh vực xây dựng hoặc gia đình nhằm tẩy các lớp xi măng bám trên bề mặt gạch men, sàn nhà… sau khi xây sửa công trình.
• Hóa chất xi mạ: chủ yếu là các dung dịch điện ly mạnh gốc kim loại nhằm tạo ra một lớp phủ trên bề mặt kim loại khác, từ đó giúp bảo vệ kim loại được bao phủ, cũng như tăng tính thẩm mỹ và độ bền cho vật liệu. Các hóa chất xi mạ điển hình như dung dịch muối kẽm, dung dịch muối của niken, dung dịch muối của crom…
• Hóa chất diệt côn trùng: có 5 nhóm hóa chất diệt công trùng chính là nhóm chlo hữu cơ, nhóm carbamate, nhóm phốt pho hữu cơ, nhóm pyrethroid và nhóm neonicotinoid. Hiện nay, chỉ có một số nhóm hóa chất diệt côn trùng được cấp phép sử dụng với quy định nghiêm ngặt.
• Hóa chất bảo vệ thực vật.
• Hóa chất giặt là.
• Hóa chất khử khuẩn.
• Hóa chất khử mùi.
• Hóa chất phòng thí nghiệp.
• Hóa chất rửa xe.
• Hóa chất hoạt động bề mặt: chẳng hạn như hóa chất LAS, hóa chất SLS,…

Nguồn: asatech